Is platooning een oplossing voor de toekomst ?

Door de tijdelijke opschorting van de economische activiteit als gevolg van het coronavirus worden bedrijven meer dan ooit gedwongen om concrete stappen te ondernemen om de kosten van de crisis op te vangen. De logistieke sector is geen uitzondering. Bij maatregelen zoals platooning blijven ecologische overwegingen echter voorop staan. Het principe is eenvoudig: platooning betekent het vormen van een trein vrachtwagens die op korte afstand van elkaar rijden terwijl ze een snelwegtraject afleggen. 

De eerste vrachtwagen wordt op de gebruikelijke manier bestuurd door een chauffeur en de andere vrachtwagens staan ermee in verbinding dankzij V-to-V, (Vehicle To Vehicle, dit is een communicatieprotocol tussen voertuigen dat geleidelijk aan veralgemeend zal kunnen worden dankzij de opkomst van 5G). Ze reageren dan automatisch op de manoeuvres van de bestuurder. De bestuurders van de voertuigen die volgen moeten hun handen echter wel op het stuur houden, zodat ze in geval van nood kunnen reageren. De voorbije jaren hebben alle fabrikanten van zware voertuigen gewerkt aan de ontwikkeling van dit proces en ondertussen kan in operationele omstandigheden worden getest om treinen vrachtwagens te vormen die heel dicht achter elkaar rijden.

Een beproefd systeem

Na heel wat testritten over meerdere duizenden kilometers hebben de verschillende systemen die de vrachtwagenfabrikanten hebben ontwikkeld hun waarde bewezen. Met platooning kunnen de voertuigen die volgen 5 tot 10% brandstof besparen, omdat ze kunnen profiteren van de zuigkracht van het voertuig dat voor hen rijdt. Een dergelijke besparing wordt mogelijk gemaakt door het uitblijven van de aerodynamische wrijving, want lucht is de factor die de grootste weerstand biedt tegen het voortbewegen van het voertuig. Dit is een belangrijk aspect aangezien brandstof nog steeds de grootste kost is voor vrachtvervoerders. Platooning beperkt ook de CO2-uitstoot, en dit is een aspect dat alsmaar belangrijker wordt voor bevrachters. Aangezien het rijden voor de volgers veel minder vermoeiend is, kan overwogen worden om hun rijtijd te verlengen en zo de rentabiliteit te verbeteren.

Obstakels die de invoering van dit systeem beperken

Hoewel platooning bepaalde voordelen heeft, is het moeilijk te voorspellen hoe het de komende jaren zal evolueren. Er zijn heel wat problemen die de invoering ervan in de weg staan. Er moet tegelijkertijd aan een aantal zeer specifieke eisen worden voldaan: de ritten moeten gebeuren tegen een stabiele snelheid over lange afstanden en met een minimum aan in- en uitrijdende voertuigen . 

Daarom kan platooning enkel worden gebruikt voor een deel van het wegverkeer. De markt zou beter moeten worden gestructureerd, zodat de fabrikanten meer kunnen investeren in deze oplossing. Er moeten ook nog technische uitdagingen worden overwonnen; tijdens testritten over een lange afstand werd een lagere motorkoeling waargenomen als gevolg van de verminderde luchtstroom, en dat kan op lange termijn leiden tot problemen wat de betrouwbaarheid betreft. Momenteel is het ook nog niet mogelijk om treinen vrachtwagens van verschillende fabrikanten samen te stellen. 

Het Europese ENSEMBLE-project (dat staat voor ENabling SafE Multi-Brand pLatooning for Europe) richt zich momenteel op het creëren van systeem interoperabiliteit, zodat konvooien van meerdere fabrikanten mogelijk worden. Ten slotte zal de wegcode moeten worden gewijzigd, evenals de definitie van verantwoordelijkheden met betrekking tot de verzekering (wie is er verantwoordelijk bij een ongeval?). Daarnaast zal er moeten worden gewerkt aan sociale aanvaardbaarheid, zowel ten aanzien van de chauffeurs als de andere weggebruikers. Platooning is een veelbelovende oplossing, maar het zal nog een aantal jaren duren voor ze kan worden veralgemeend.